ردپای یک «مهاجم» در خشکیدگی تالاب هامون | ماهی مهاجم «آمور» چگونه کسب و کار سنتی سیستانی‌ها را نابود کرد؟
تاریخ انتشار: ۵ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۷۱۶۵۵
همشهری - مجید جباری: تالاب بین المللی هامون در طول تاریخ حیاتش بارها براثر شرایط اقلیمی خشک شده و بار دیگر با وجود مواجهه با شرایط دشوار اقلیمی آبگیری کرده‌است. به گفته کارشناسان اما عامل خشکی این سال‌های هامون، علاوه بر تغییرات اقلیمی، بادهای ۱۲۰ روزه سیتان و نرسیدن حق‌آبه، گونه آبزی غیر بومی و مهاجمی است که باعث پایداری خشکیدگی این تالاب و اکووسیستم ارزشمند آن شده و امکان آبگیری مجدد هامون را بسیار دشوار کرده‌است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این کارشناس مستقل محیط زیست در تشریح چگونگی تاثیر این ماهی بر پایداری خشکیدگی هامون می افزاید: «وقتی آمور وارد دریاچه شد، هامون دو گونه ماهی بومی به نام «شیزوتوراکس» یا «ماهی سفید هامون» داشت. ماهی آمور این آبزی غیر بومی که بدون مطالعه وارد زیست بوم منطقه شد، گیاه خوار است و از ریزوم های(ریشه های) گیاه نی تغذیه می کند. آن زمان دورتادور تالاب هامون، کیلومترها نیزار داشت. این گونه مهاجم به تدریج از ریزوم های نیزارها تغذیه کرد و ریشه نی‌ها را از بین برد. نی‌هایی که تقریبا بیش از ۵۰ درصد اشتغال مردم منطقه در آن زمان وابسته به آن بود و مردم محلی از آن حصیر بافی می‌کردند و محصولاتشان را به شهرهای بزرگ اطراف می فروختند. همچنین از نی برای ساخت قایق و خانه هایشان استفاده می‌کردند که به مرور زمان، آمور ماهی نیزارها را از بین برد و کسب و کار سنتی مردم منطقه را نابود کرد.»
نبی‌یان درباره چگونگی تاثیر نابودی نیزارها بر خشکیدگی هامون توضیح می دهد: «نیزارهای دورتادور هامون سد دفاعی در برابر توفان های گرد و غبار ۱۲۰ روزه سیستان بود. با از بین رفتن این سد دفاعی گیاهی، شن و ماسه و گرد و غبار توفان‌ها، کف تالاب را پر کرد و حالا بخش گسترده‌ای از تالاب هامون که صدها هزار هکتار است را نمی‌توان لایروبی کرد. در حال حاضر، کف بخش های وسیعی از این تالاب به دلیل انباشت شن و ماسه به صورت محدب و گنبدی شکل درآمده است. به طوری که یعنی اکر همین امروز حقابه هیرمند به تالاب هامون اختصاص پیدا کند یا پدیده النینو رخ دهد و باران های خوب در منطقه ببارد و رودخانه ها پر آب شوند، باز هم مساحت زیادی از تالاب هامون امکان آبگیری ندارد.»
گاهی یک گونه جانوری غیر بومی و مهاجم می‌تواند زیست و حیات انسانی و حتی تاریخ یک منطقه و معیشت مردم را نابود کند. تالاب بین المللی هامون در مدت حیاتش بارها خشک و بارها آبگیری شده است. اما نی‌ها همیشه پابرجا بودند و بعد از مدتی از خشکی تالاب دوباره سبز می‌شدند. نیزارهای هامون اما دربرابر ماهی آمور دوام نیاورده و از همان دهه ۶۰ مرگ تدریجی‌اش شروع شد. تیشه‌ای که ماهی آمور به ریشه نیزارهای هامون زد، غیر از تشدید مخاطرات محیط زیستی، تبدیل به یکی از عوامل مهم و فاجعه‌بار هامون برای مردم محلی سیستان و بلوچستان شد.
کد خبر 791781 برچسب‌ها تالاب استان سیستان و بلوچستان آب و هوا - ایران طوفان بحران اقلیمی سازمان حفاظت محیط زیست گرد و خاک گرد و غبارمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: تالاب استان سیستان و بلوچستان آب و هوا ایران طوفان بحران اقلیمی سازمان حفاظت محیط زیست گرد و خاک گرد و غبار تالاب هامون غیر بومی محیط زیست
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۷۱۶۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۸۰ درصد تالاب کجی نمکزار نهبندان آبگیری شد
به گزارش خبرنگار مهر، امیر کوهستانی صبح دوشنبه در جمع خبرنگاران اظهار کرد: خوشبختانه با توجه به بارندگی‌های اردیبهشت ماه بیش از ۸۰ درصد از پهنه ۵ هزار هکتاری آبی تالاب کجی نمکزار آبگیری شده است.
رئیس اداره محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: آبگیری ۸۰ درصد تالاب باعث کاهش ریزگردها و تغذیه سفرهای زیر زمینی خواهد شد که یک خبر خوب در حوزه محیط زیست است.
وی افزود: تالاب کجی نمک زار در ادوار گذشته یکی از تالاب‌های دائمی ایران بوده است و پرندگان مهاجر در تمام فصول در این منطقه حضور داشته‌اند.
کوهستانی با اشاره به اینکه با گذر زمان و خشکسالی‌های به وجود آمده این تالاب به صورت فصلی آبگیری می‌شود، یادآور شد: پناهگاه حیات وحش تالاب کجی نمکزار با ۲۲ هزار هکتار شامل تالاب و محدوده جنگلی است که در ۷۵ کیلومتری شهر نهبندان و در حاشیه جاده ارتباطی بیرجند - زاهدان قرار دارد.
رئیس اداره محیط زیست نهبندان با تأکید بر اینکه گز و تاغ نیز از گیاهان این تالاب است، ادامه داد: زاغ بور، هوبره، عقاب طلایی، پرستو، کبک و کلاغ سیاه نیز از پرندگان بومی و روباه، خرگوش، پامسواکی کوچک و موش خانگی هم از پستانداران موجود در تالاب کجی نمکزار شهرستان نهبندان است.
کد خبر 6092030
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت